Mensen die als cosplayer naar conventies gaan, worden zo nu en dan vreemd aangekeken door mensen die er iets oppervlakkigs over meekrijgen. Psychologisch gezien is het echter heel gezond en kan het zelfs een helende kracht hebben voor mensen met psychische problemen.

Een van de dingen die bij heeft gedragen aan de homo sapiens als soort is ons gebrek aan lichaamshaar. Dat onze onbehaardheid, onze naaktheid samen met onze uitvinding van kleding ons het vermogen geeft om onze lichaamstemperatuur te moduleren en ons daardoor in staat stelt in welk klimaat dan ook te overleven.

We kunnen inmiddels niet meer zonder kleding. Het is meer dan alleen nuttig: nu is het communicatie. Alles dat we kiezen om aan te trekken is een vertelling; een verhaal over waar we zijn geweest, wat we aan het doen zijn of wie we willen zijn.

Foto van carnaval circa 1985. Het jongetje in het 'Superman'-kostuum ben ik.

Ik was een bijzonder kind: ieder jaar met carnaval op school vanaf groep 6 ongeveer koos ik een outfit van een filmkarakter. De eerste was ‘Superman’, toen ik 8 was. Ik hield ervan creatief bezig te zijn en met de hulp van mijn vader werden deze kostuums met de mogelijkheden van die tijd en het budget wat we eraan wilden besteden zo optimaal mogelijk gerealiseerd, en ik was zo trots als een pauw. Naarmate ik ouder werd en zelf ook meer creatieve talenten ontwikkelde hielp ik ook anderen met hun kostuum voor carnaval.

Kostuums zijn belangrijk om een verhaal te vertellen. Ze worden gebruikt om humor, komedie, kleur en begrijpelijkheid toe te voegen aan de verhalen die we vertellen.

Verkleden heb ik altijd graag gedaan. Op volwassen leeftijd bleef ik dit doen, onder andere als MediClown, met Halloween kon ik mijn passie voor special effects make-up uitleven op mensen die hierom vroegen en uiteindelijk ontdekte ik CosPlay en ComicCons waar ik ook weer mijn creatieve ei in kwijt kon. Als ‘The Punisher’ of als ‘Ghostbuster’ bijvoorbeeld.

Ogenschijnlijk betekent cosplay “mensen die zich verkleden als hun favoriete karakter uit film of televisie en vooral anime”, maar het is zoveel meer dan dat.

Dit zijn niet gewoon mensen die een kostuum vinden en dragen: Ze maken het zich eigen. Ze buigen het naar hun wil. Ze veranderen ze naar karakters die zij in die producties willen zijn. Ze zijn superslim en geniaal. Ze laten zich gaan en het is prachtig. Maar meer dan dat: ze oefenen met hun kostuums. Op een ComicCon neem je niet zomaar foto’s van de rondwandelende mensen. Je gaat erheen en zegt: “Hey, leuk kostuum, mag ik een foto nemen?” Dan geef je hen tijd om een pose aan te nemen. Daar hebben ze hard aan gewerkt: om hun kostuums er goed uit te laten zien voor jouw camera en het is zo mooi om te zien.

Promotietrailer van de documentaire 'Ghostheads'

Als psychotherapeut neem ik dit ter harte. In de documentaire “Ghostheads” uit 2016 is te zien hoe mensen met psychische problemen, zelfverwondingsgedrag en eenzaamheidsproblematiek ontdekken dat ze als Ghostbusters-cosplayers mensen blij kunnen maken, zelfs zieke kinderen. Daarmee krijgt hun cosplay een sociale functie.

Nigel Taylor (1970-2021), beter bekend als Vladimir Sneep, was een Amerikaanse Severus Sneep (Harry Potter) cosplayer die zich inzette tegen pesten.

Nigel’s verhaal zoals beschreven in het boek “Harry Potter Psychology” van Janina Scarlet uit 2017:

Harry en ik lijken een beetje op elkaar. Mijn biologische vader, Ronnie, was eigenlijk Sirius Zwarts. Ik leerde Ronnie een beetje kennen. Hij nam me mee naar de ijssalon. Hij had een stoere auto en had lang, krullend haar. Het was als een magische grote broer. (Zijn ouders hebben mij geadopteerd). Toen overleed hij. Pleegde zelfmoord. En net als Sirius Zwarts door de sluier, verdween hij. Mijn enige connectie met een familielid, waardoor ik me minder vreemd voelde, was weg.

Per ongeluk werd ik een Sneep-cosplayer. Ik had helemaal niet bedacht om me meer dan eens als de toverdrank meester te gaan verkleden na een filmpremiere.

Bij Harry Potter conventies trok ik massa’s mensen aan. Ze stonden ervoor in de rij. Jong en oud wilde met me praten.

Toen nam ik deel aan een HP conventie in Chicago, woonde een panel bij over Lily Evans Potter. Het sprak me aan om daaraan deel te nemen. Na ongeveer een kwartier in een volle kamer en geen presentator... Stond ik op en in mijn beste Alan Rickman-stem zei ik “Volgens mij ben ik de aangewezen persoon om over Lily te praten”.

Het publiek ging uit zijn dak.

Het jaar daarop zat ik zelf in een panel. Mijn eerste. Ik verwachtte 20 mensen. Er kwamen er meer dan 500. De eerste vraag die ik kreeg ging over pesten. Ze wilden weten hoe ik dacht over Peter en Remus. Omdat zij vaak op de achtergrond bleven en het meer ging over het pestgedrag door James en Sirius. Hoe dacht ik over hen? En zo begon het...

Ik beantwoord vragen in ene panel in de eerste persoon enkelvoud. En ik richt me nu op anti-pesten en gelijkwaardigheid. Professor Sneep werd mijn superkracht. De wereld van Harry Potter heeft me meer geschonken dan mijn onzichtbaarheid wat ik jaren daarvoor had opgegeven. Nu kwam ik in de mogelijkheid om met kinderen van alle leeftijden te praten en hen te helpen. Hun hoop te geven.

“Severus Sneep werd gepest en was zelf een pestkop”, zei Alan Rickman tegen mijn drummer tijdens een optreden in New York City, “hij gebruikt dat om in contact te komen met mensen”. Hij leek er content mee te zijn dat ik een karakter gebruikte wat hij had neergezet op deze positieve manier. Dit wetende geeft me een heel goed gevoel.

Ik koester geen pijn en wrok meer zoals ik die in mijn jongere jaren voelde. Ik ben blij om te zeggen dat de last vele malen lichter is dan het ooit was. En ik schaam me er ook niet voor. Ik kan het gebruiken om in contact te komen met mensen. En ik kan het begrijpen. Fans van Harry Potter die zich verbinden met het karakter van Severus Sneep stellen zich open en praten vrijuit met me over gelijke rechten, pestgedrag, onbeantwoorde liefde en persoonlijk verlies. Ik doe mijn best om me in te leven. Ik geef mijn advies als Sneep. Met korte zinnen en onregelmatige pauzes.

J.K. Rowling heeft me kracht gegeven om een betere versie van mezelf te zijn. Ik ben meer verweven met de mensen die ik ontmoet. Het heeft mijn empathie omgevormd tot een vaardigheid en niet slechts een onhandelbare karaktereigenschap. Het heeft mijn pijnlijke verleden getransformeerd naar een instrument voor genezing. Ik ben sarcastisch en zorgzaam. Duister en vervuld van hoop.

Ik denk graag dat ik goed bezig ben.